در گفتوگو با دانشجو عنوان شد
بابک زمانی پور در گفتوگو با خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو در خصوص عمارات و بناهای تاریخی بختیاری‌ها گفت: ۴۵ عمارت اربابی و کاخ قلعه در مناطق روستایی و شهری چهارمحال و بختیاری تا پایان دوره قاجار تاسیس شده که از این تعداد تنها پنج قلعه باقی مانده و اگر همه مانده بودند می‌توانستیم بگوییم استان سرزمین قلعه‌های تاریخی و فرهنگی است.
مدیر گنجینه آموزش وپرورش چهارمحال و بختیاری افزود: این مناطق نه تنها به خاطر این عمارت‌های اربابی، تولیدات کشاورزی و عبور جاده اقتصادی دزپارت بلکه بخاطر وجود آدم‌هایی که مبدع و انجام دهنده برخی از صنایع کارگاهی و خانگی خاص هم بودند دارای اهمیت هستند.
وی با بیان اینکه منطقه کوهستانی منطقه‌ای هست که باید با دژ سازی و قلعه سازی همراه باشد، افزود: جاهایی که دو یا سه طرف آن‌ها به موانع طبیعی منتهی شود دز یا دژ نام دارند و آن‌هایی که در دشت‌ها ساخته می‌شوند قلعه نام دارند.
کارشناس تاریخ چهارمحال و بختیاری به تفاوت‌های عمارت‌های اربابی و قلعه اشاره کرد و گفت: قلعه برج و بارو و کاربری نظامی دارد اما چون خوانین بختیاری در اواخر دوره قاجار مسلح بودند و نیروی نظامی دارند به همین خاطر عمارت‌های اربابی‌شان با عنوان قلعه در بین مردم شناخته می‌شود اما به لحاظ اینکه این ملک‌ها کاربری حکومتی نیز دارند عبارت کاخ قلعه برایشان به کار برده شد.
لقب شاهک برای خوانین بختیاری
وی بیان کرد: «گارسن ویت» محقق بزرگ معاصر به خوانین بختیاری شاهک بختیاری می‌گوید و معتقد است هرکدام یک از اینها همانند یک شاه کوچک بودند و برای خود حکومت مستقل داشته‌اند به گونه‌ایی که اگر کسی می‌خواست از یک نقطه‌ای به نقطه‌ای دیگر از خاک چهارمحال و بختیاری سفر کند باید حتما امان‌نامه از مالکین هر محل دریافت می‌نمود.
زمانی‌پور ادامه داد: در این بین وجود جاده دزپارت به عنوان یک محور اقتصادی و تاریخی همه مناطقی که دارای عمارت‌های اربابی و کاخ قلعه بودند را به یک دیگر پیوند می‌داده است.
وی افزود: این جاده علاوه بر این که خوزستان و اصفهان را از طریق چهارمحال و بختیاری به یک‌دیگر متصل می‌کرده بین همه مناطق دارای عمارت‌های حکومتی نیز پیوند برقرار نموده و در حکم یک شریان اقتصادی عمل می‌کرده است.
فعالیت کمپانی انگلیسی در جاده دزپارت
مدیر گنجینه آموزش وپرورش چهارمحال و بختیاری ادامه داد: این شریان اقتصادی از زمان ناصری به بعد خیلی قدرت پیدا کرد حتی کمپانی انگلیسی «برادران لینچ» براساس همین جاده شروع به فعالیت کرد به صورتی که کشتی‌ها از انگلستان مال‌التجاره خود را تا شوشتر آورده و از آنجا اموال مذکور بخاطر امنیتی که خوانین بختیاری ایجاد می‌کنند از جاده دزپارت به اصفهان می‌رسیدند.
زمانی‌پور بیان کرد: حاج نجف قلی‌خان صمصام‌السلطنه بختیاری ازجمله فرماندهان فاتح اصفهان در دوره اعاده مشروطیت، مبارزه با استبداد صغیر محمد علی شاهی و از دو دوره نخست وزیر احمد شاه قاجار پس از فتح تهران است.
حفظ چهل ستون اصفهان، مخالفت با استمرار کاپیتولاسیون از دستاوردهای نجف‌قلی خان
وی ادامه داد: حفظ عمارت چهل ستون اصفهان، مخالفت با استمرار کاپیتولاسیون روس‌ها در دوران اعاده مشروطیت و دارا بودن مزار اختصاصی همراه با نوادگان خویش در تکیه بختیاری‌ها واقع در تخت فولاد اصفهان در کارنامه نجف‌قلی خان است.
کارشناس تاریخ استان گفت: وی دارای عمارت قابل توّجه اعیانی در شهر شلمزار می‌باشد که به رغم تخریب بخش اعظم آن، همچنان یکی از کاخ قلعه‌های برجای مانده چهار محال و بختیاری به شمار می‌رود.
زمانی‌پور بیان کرد: این عمارت دو طبقه با تزئینات بسیار و چلچراغ بسیار بزرگ در طبقه فوقانی بود که کل عمارت را تا پایین روشن می‌کرد امادر زلزله بهار سال ۱۳۵۶و بارش‌های سنگین زمستان سال ۱۳۵۷ آسیب فراوانی دید و متاسفانه با دخالت عوامل انسانی در سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۳ طبقه فوقانی آن کاملا تخریب گردید.
وی ادامه داد: از آن جایی که برای مدت‌های مدید از طبقه هم کف آن باکاربری اداری استفاده می شده همین استفاده سبب ماندگاری این بخش گردیده است.
کارشناس تاریخ در پایان افزود: شیوه احداث ابنیه خانی را اولین بار خوانین بختیاری با دیدار نمونه‌های خاص معروف به پارک در تهران دیدند و در روستاها و شهرهای محل حکمرانی خویش رایج ساختند که همین موضوع باعث می‌شود عمارت صمصام‌السلطنه در شلمزار را جز اولین پارک‌های چهارمحال و بختیاری به حساب آورد.
بیشتر بخوانید؛
ارسال نظرات